ROLA PERCEPCJI W ROZWOJU CZŁOWIEKA

Każdy zdrowy człowiek ma możliwość odbierania bogactwa wrażeń, jakie dostarcza mu natura. Wrażenia odbieramy uruchamiając wiele zmysłów. Uwielbiamy korzystać ze spacerów, wyjeżdżamy na wycieczki by być bliżej natury zmęczeni miejskim hałasem pragniemy odpocząć zrelaksować się, wyciszyć Często nie zastanawiamy się, dlaczego właśnie w otoczeniu przyrody i natury czujemy się lak dobrze. Już od dawien dawna natura uznawana jest za najlepszą formę psychoterapii Takie elementy przyrody jak szum morza i wiatru, śpiew ptaków są wplecione w naszą życiową codzienność. Jak zrobić, aby dotknąć piasku plaży, posłuchać szumu lasu, poczuć promienie słońca? A jeśli ten świat z różnych powodów jest zbyt daleko?
Dla wielu ludzi bogactwo natury nie jest dostępne w każdym momencie. Często ludzie ci nie zdają sobie sprawy, że świat przyroda jest tak piękna Nie są często zainteresowani jej poznawaniem. Brak bodźców i możliwości poruszania z uwagi na sprzężoną niepełnosprawność ogranicza ich motywację do podejmowania jakiegokolwiek działań ogranicza tez wiedzę o samym sobie i otaczającym ich świecie Można to zmienić stwarzając im warunki do poznawania, rozwoju, komunikacji w jednym terytorium, takiego typu rozwiązań dostarczającym wielu wrażeń nawiązujących do naturalnego środowiska, jest SALA DOŚWIADCZANIA ŚWIATA.
W roku 1826 Pestalozzi tak pisał o rozwijającym się dziecku, "w każdej skłonności natury ludzkiej, danej nie w postaci gotowej, lecz jedynie w zarodku, tkwi przyrodzone dążenie do wyjścia ze stanu martwoty i nieumiejętności do stania się siłą w pełni rozwiniętą. "Oko chce - patrzeć, ucho - słyszeć, nogi - chodzić, a ręka - chwytać, serce pragnie kochać wierzyć, a umysł myśleć" (H Pestalozzi). Słowa Pestalozziego dotyczą kształcenia elementarnego, które rozpoczyna się od chwili urodzenia, gdy dziecko prawie nic jeszcze nie potrafi a terapeuta opiera się głównie na "zarodkach" umiejętności.' W terapii bardzo często dążymy do tego, by jak najwcześniej wspomagać możliwości rozwojowe dziecka - także upośledzonego - gdy znajduje się ono na poziomie, kloty nazwać można elementarnym. Właśnie dla tych dzieci jak i osób dorosłych głębiej upośledzonych przygotowano SALĘ DOŚWIADCZANIA ŚWIATA
Podstawa stymulacji osób upośledzonych umysłowo jest stworzenie warunków jak najlepszego rozwoju Potrzeba stymulacji sensorycznej związana jest z zachowaniem fizycznej i psychicznej równowagi organizmu, każdy człowiek odczuwa potrzebę choćby minimalnej stymulacji zmysłowej. Wiadomo, ze osoby upośledzone umysłowo w stopniu znacznym lub głębokim są zainteresowane otaczającym je światem w bardzo nikłym a czasem żadnym stopniu i potrzeba więcej zabiegów, by te zainteresowanie wzbudzić. Dużą rolę w stymulacji może odegrać "sprowokowanie" percepcji, czyli spostrzegania odpowiednim wyposażeniem pomieszczenia, w którym się ona odbywa Stymulacja polega na poszukiwaniu i oferowaniu jednostce bodźców i sytuacji wpływających na jej rozwój, przy czym w centrum uwagi jest własna aktywność jednostki W stymulacji zawsze stosujemy zasady terapii pedagogicznej. Przystępując do stymulacji należy ustalić jej etapy biorąc pod uwagę: diagnozę, planowanie, reedukację, kontrolę efektów stymulacji.
Brak doznań sensorycznych prowadzi do:
obumierania komórek nerwowych
dezorientacji
braku poczucia bezpieczeństwa odczuwania obojętności
braku umiejętności kojarzenia i różnicowania bodźców pogłębiania upośledzenia
umysłowego utraty aktywności

KRÓTKA  HISTORIA  POWSTANIA  SALI  DOŚWIADCZANIA ŚWIATA

Sala Doświadczania Świata - jest to specjalnie wyodrębnione pomieszczenie, wyposażone w różnorodne urządzenia stymulujące rozwój zmysłów. Głównym celem organizowania tego typu sal jest stwarzanie możliwości odbierania nowych bodźców, wzbogacanie doświadczeń oraz mile spędzanie czasu w atmosferze pełnej relaksu przez osoby z wieloraką niepełnosprawnością. Definicja Snoezelen wywodzi się z Holandii a ukształtowana została przez dwóch młodych mężczyzn, którzy w latach siedemdziesiątych odbywali zastępczą służbę wojskową w ośrodku dla osób niepełnosprawnych w DeHartenber. Zaangażowali się oni w swoja, pracę i postanowili stworzyć tzw. „Namiot Aktywności", by w ten sposób umilić czas pacjentom przebywającym w ośrodku rehabilitacyjnym. Istotnym faktem było to, że pacjenci byli znacznie i głęboko upośledzeni umysłowo. Dla tych osób „Namiot Aktywności" - był szczególną ofertą spędzania wolnego czasu. W „Namiocie Aktywności użyto: dźwięków, światła, balonów, siana. Naokoło zrobiono ściany z płótna namiotowego, a za pomocą czarnej folii, stworzono drogi i korytarze. I tak powstała pierwsza Sala Doświadczania Świata.
Sala w ujęciu holenderskim nazwana została SINOEZELEN - oznacza 10 dwa pojęcia "snuifien" -węszyć, obwąchiwać oraz "dozlen" - "drzemać" być w półśnie, gapić się. Tak, więc głównym celem terapii jest poznanie i doświadczanie świata przez zmysły.

Dlaczego uwaga holenderskich terapeutów skierowana została na rozwój zmysłów?

ISTOTA ROZWOJU SENSORYCZNEGO.

Zmysł to podstawa rozwoju człowieka. Bez ich aktywizacji nie możliwy jest rozwój. Człowiek posiada 5 podstawowych zmysłów:  
dotyk
słuch
wzrok
smak
węch

Dodatkowo wyodrębnia się zmysł równowagi związany z odbieraniem wrażeń grawitacyjnych. Zmysły pozwalają człowiekowi gromadzić informację o sobie i otoczeniu, zwiększają aktywność, doświadczenie, budują inteligencję, zainteresowania, pobudzają komunikację. Jeśli wszystkie zmysły działają prawidłowo, człowiek ma ogromne możliwości rozwoju. Mozę gromadzić doświadczenia poprzez sprawne kanały sensoryczne. Mówi się wówczas, że jest zdolny do percepcji. Percepcja - to umiejętność odbioru i analizy wrażeń zmysłowych w obliczu posiadanej wiedzy Percepcja wiąże się z poznaniem - polega ono na zdobyciu wiedzy o sobie i otaczającej rzeczywistości.
Zmysły karmią nasz mózg informacjami i wpływają na proces uczenia się i poznawania. Ich rozwój i aktywizacja rozpoczyna się już w życiu płodowym. Sala Doświadczania Świata - to nawiązanie do życia prenatalnego. Okres rozwoju prenatalnego stanowi integralną część naszego życia. Doświadczenia z tego okresu wpływają na to jak spostrzegamy świat, jak myślimy, uczymy się, reagujemy emocjonalnie, śnimy jaki jest nasz biorytm lub dominujące samopoczucie.

BUDOWA SALI DOŚWIADCZANIA ŚWIATA

Harmonijnie skomponowana i urządzona sala wywołuje reakcję ożywienia, motywację do podejmowania aktywności i poznawania. Wyposażenie sali może być różne uzależnione jest to od: wielkości pomieszczenia, które przeznaczone jest na salę możliwości finansowych programu terapeutycznego, który chcemy realizować, oraz odbiorców, którzy będą spędzać tam czas.                                                                                                                                         Najlepsze jest pomieszczenie, w którym swobodnie może przebywać od 5-10 osób Im większa przestrzeń tym lepiej Jednak mniejsze sale również się sprawdzają. Pomieszczenie nie może być za małe, ponieważ można się w nim poczuć "przytłoczonym". Jeśli pomieszczenie jest zbyt niskie może sprawiać wrażenie "przygniatania". Zbyt wysokie natomiast może spowodować, że odczuwać będziemy dużo "surowości". Może to spowodować strach u odwiedzających. Dobra akustyka to taka gdzie dźwięki odbierane są dobrze.
Różnorodność elementów daje olbrzymie możliwości prowadzenia efektywnej terapii. Dominującymi elementami wyposażenia są: przytłumione kolorowe światła, miękkie podłoże, relaksacyjna muzyka. Całość sprawia wrażenie "innego fascynującego" zaskakującego świata. Dla osób ze sprzężoną niepełnosprawnością ten "inny fascynujący" świat jest rodzajem wyjścia w inne otoczenie. Urozmaica to monotonię pobytu w różnych placówkach. Jest ciekawą propozycją spędzenia wolnego czasu, jest rodzajem rehabilitacji. Wyposażenie można podzielić na kilka grup, zależnie od rodzaju zmysłu, na który oddziaływuje. Są to elementy do stymulacji: równowagi, dotyku, wzroku, węchu, słuchu Wiele z elementów jednocześnie oddziały w uje na kilka zmysłów dochodzi wówczas do tzw. integracji sensorycznej. Integracja sensoryczna - to proces percepcji zmysłowej wrażeń docierających do naszego ciała i integrowanych w układzie nerwowym tak, by mogły być użyte do powstania odpowiednich reakcji.

 ODBIORCY SALI
Sala przeznaczona jest głownie dla osób z dużymi ograniczeniami psychofizycznymi Osoby te najczęściej są głęboko lub znacznie upośledzone umysłowo i posiadają dodatkowe zaburzenia w tym ruchowe lub sensoryczne
Osoby upośledzone umysłowo w stopniu znacznym i głębokim charakteryzują się dużymi
ograniczeniami, które należy wziąć pod uwagę prowadząc zajęcia w sali. Są to ograniczenia:

Upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym:
a) Inteligencja:
iloraz inteligencji ze znacznym upośledzeniem umysłowym wynosi 20- 35 ^maksymalny wiek umysłowy, który osiągają to ok. 3 lat w wieku 8- 10 lat, u dorosłych osób wiek umysłowy może sięgnąć poziomu 5 latka);
b) Spostrzeganie:
znacznie obniżona sprawność i szybkość spostrzegania. Spostrzeganie niedokładne. Występuje trudność rozpoznawania przedmiotów, wyodrębniania elementów z całości.
c) Uwaga.
poważne trudności z koncentracją uwagi.  Koncentrują się na przedmiotach służących
zaspokojeniu potrzeb, lub wyróżniających się, np. zdecydowaną barwą. Występuje tylko uwaga mimowolna, brak jest uwagi dowolnej.
d) Pamięć:
zapamiętywanie jest wybitnie utrudnione. Zakres pamięci znikomy, mała trwałość pamięci. Potrafi zapamiętać najprostsze układy ruchowe Osoby dorosłe potrafią powtórzyć zdanie (z 12 sylab), 4 cyfry, 3 proste polecenia zapamiętać i wykonać.
e) Motoryka
- głęboko opóźniony jest rozwój ruchowy: siadanie i chodzenie opanowuje w wieku przedszkolnym. Może przyswoić sobie ruchy niezbędne do wykonywania prostych czynności związanych z samoobsługą, wymaga to dłuższego ćwiczenia Poważnie upośledzona jest motoryka rąk.

 CELE TERAPEUTYCZNE REALIZOWANE W SALI

sala stanowi urozmaiconą, ciekawą formę spędzania wolnego czasu wprowadza uczestników w stan relaksacji i odpoczynku zwiększa aktywność i motywację do poznawania zwiększa chęć do nawiązywania kontaktu
wywołuje zadowolenie i poczucie bezpieczeństwa, ułatwia pokonywanie lęku
zwiększa ofertę poznawania nowych bodźców
zwiększa wrażliwość
zwiększa bazę doświadczeń
rozwija zainteresowania oraz procesy poznawcze
poprawia orientację w schemacie ciała oraz w przestrzeni
motywuje do podejmowania aktywności
nabieranie świadomości istnienia

Sala doświadczenia świata działa w naszym Domu od początku lat dziewięćdziesiątych, wielu pensjonariuszy korzysta z jej możliwości pod kierunkiem terapeuty p. mgr Dariusza Szwemińskiego. Zajęcia są prowadzonne od poniedziałku do piątku

 CELE TERAPEUTYCZNE REALIZOWANE W SALI

sala stanowi urozmaiconą, ciekawą formę spędzania wolnego czasu wprowadza uczestników w stan relaksacji i odpoczynku zwiększa aktywność i motywację do poznawania zwiększa chęć do nawiązywania kontaktu
wywołuje zadowolenie i poczucie bezpieczeństwa, ułatwia pokonywanie lęku
zwiększa ofertę poznawania nowych bodźców
zwiększa wrażliwość
zwiększa bazę doświadczeń
rozwija zainteresowania oraz procesy poznawcze
poprawia orientację w schemacie ciała oraz w przestrzeni
motywuje do podejmowania aktywności
nabieranie świadomości istnienia

Sala doświadczenia świata działa w naszym Domu od początku lat dziewięćdziesiątych, wielu pensjonariuszy korzysta z jej możliwości pod kierunkiem terapeuty p. mgr Dariusza Szwemińskiego. Zajęcia są prowadzonne od poniedziałku do piątku